MergenMetz

  • Home
  • Actueel
    • Nieuws & ouds
      • (Streek-)producten
      • Culinaire geschiedenis
      • Dieren
      • Ecologie & milieu
      • Energie
      • Gentech
      • Groente & fruit
      • Kunst, cultuur & recreatie
      • Mens en gezondheid
      • Natuur
      • Recht en onrecht
      • Restaurants, eten & drinken
      • Tuinnotities
      • Vis
      • Vlees
      • Wetenschap & techniek
    • Agenda
  • Recepten
    • Chocolade
    • Deegwaren
    • Desserts
      • Cake
      • Crumbles, coblers e.d.
      • Fruit
      • IJs
      • Mousse
      • Pudding & vla
      • Taart en gebak
    • Dranken
    • Groente
      • Aardappel
      • Aardbei
      • Aardpeer
      • Andijvie
      • Aroniabes
      • Artisjok
      • Asperge
      • Aubergine
      • Augurk
      • Avocado
      • Biet
      • Blaassilene
      • Bleekselderij
      • Bloemkool
      • Boerenkool
      • Bonen
      • Brandnetel
      • Brave Hendrik
      • Broccoli
      • Cavolo nero
      • Cichorei
      • Cime di rapa
      • Courgette
      • Daslook
      • Erwten
      • Frambozen
      • Groenlof
      • Haverwortel
      • Hertshoornweegbree
      • Hop
      • IJskruid
      • Japanse duizendknoop
      • Kapucijners
      • Kikkererwten
      • Knoflook
      • Knolcapucien of mashua
      • Knolraap
      • Knolselderij
      • Knopkruid
      • Komkommer
      • Koolraap
      • Koolrabi
      • Kornoelje
      • Lamsoor
      • Landwier – Monniksbaard
      • Linzen
      • Look-zonder-look
      • Maïs
      • Melde
      • Mierikswortel
      • Noten
      • Olijfkomkommer
      • Paardenbloem
      • Paddestoelen
      • Paprika
      • Pastinaak
      • Peterselie
      • Peultjes
      • Pompoen
      • Prei
      • Raapstelen
      • Rabarber
      • Radicchio
      • Radijs
      • Rode kool
      • Rucola
      • Schorseneren
      • Sla
      • Slangkalebas
      • Snijbiet
      • Snijbonen
      • Sperziebonen
      • Spinazie
      • Spitskool
      • Spruitjes
      • Stengelsla
      • Teunisbloem
      • Tomaten
      • Tuinbonen
      • Ui
      • Veldsla
      • Venkel
      • Witlof
      • Witte kool
      • Wortel
      • Yacon
      • Zevenblad
      • Zoete aardappel
      • Zuring
      • Zuurkool
    • Opgepot
    • Sauzen & dressings
    • Soep
    • Tips
    • Vis
      • Forel
      • Garnalen
      • Harder
      • Haring
      • Inktvis
      • Kabeljauw/koolvis
      • Koningsvis
      • Makreel
      • Meerval
      • Mojama
      • Paling
      • Poon
      • Sardine
      • Schaal- en Schelpdieren
      • Snoekbaars
      • Tong
      • Tonijn
      • Witvis
      • Zalm
      • Zeeduivel
      • Zwaardvis
    • Vlees
      • Gevogelte
      • Orgaanvlees
      • Rund
      • Schaap
      • Varken
      • Wild
  • Tuin
    • De basis
      • Bewaren in de grond
      • Compost en mest
        • As als meststof
        • Bemestingsplan
        • Bladaarde
        • Composteren
        • Kalk
        • Koffieprut
        • Smeerwortel Bocking 14
        • Urine
      • Goede tuinboeken
      • Paden
        • Houtsnipperpaden
      • Plan
        • Indeling moestuin
        • Zaaiplan
      • Vergeten Groenten
      • Zaaien, verspenen, uitplanten en stekken
        • Groenterassen en leveranciers
        • Koolkraag
        • Potjes uit krantenpapier
        • Stekken
        • Vijg stekken
        • Zaadhuizen
        • Zaaien
      • Zelf zaad winnen
        • Komkommer
        • Schorseneer
        • Sla
        • Spinazie
        • Tomaat
        • Tuinbonen
        • Veldsla
    • Eetbare Siertuin
      • Bronnen
      • Demonstratietuin
      • Het Ontwerp
      • Project in uitvoering
        • Deel 1 – Met alle zintuigen
        • Deel 2 – Formeel en informeel
        • Deel 3 – Geen kleefkruidkwekerij
        • Deel 4 – Beiroet na de oorlog
        • Deel 5 – De laatste zoodjes
        • Deel 6 – De laatste plaggen
    • Fruit
      • Aardbei
      • Frambozen
    • Groentensoorten
      • Aardappel
      • Aardpeer
      • Artisjok
      • Asperge
      • Aubergine
      • Augurk
      • Biet
      • Blaassilene
      • Bloemkool
      • Boerenkool
      • Bonen
      • Brave Hendrik
      • Cavolo nero
      • Courgette
      • Eeuwig moes
      • Groenlof of suikerij
      • Grondkers (groundcherry)
      • Haverwortel
      • Hertshoornweegbree
      • Knoflook
      • Knolraap
      • Knolselderij
      • Knopkruid
      • Komkommer
      • Koolraap
      • Koolrabi
      • Krulmalva – Malva crispa
      • Lablab
      • Lathyrus-erwt
      • Look-zonder-look
      • Malabar spinazie
      • Mashua (knolcapucien)
      • Melde
      • Mierikswortel
      • Nieuw-Zeelandse Spinazie
      • Olijfkomkommer
      • Paardenbloem
      • Pastinaak
      • Peterselie
      • Peultjes
      • Pompoen
      • Postelein (zomerpostelein)
      • Prei
      • Rabarber
      • Radicchio
      • Radijs
      • Rode of Spaanse peper
      • Rucola of Raket
      • Schorseneren
      • Sjalot
      • Sla
      • Snijbiet
      • Sperziebonen
      • Spinazie
      • Spitskool
      • Spruitkool
      • Stengelsla
      • Suikermaïs
      • Teunisbloem
      • Tomaat
      • Tomatillo
      • Tuinbonen
      • Ui
      • Veldsla
      • Venkel
      • Witlof
      • Wortel
      • Yacon
      • Zeekool
      • Zuring
      • Zuurkool
  • Dieren
    • Bijen
    • Bonte bentheimers
    • Kippen
  • Winkel
    • Activiteiten / Workshops
    • Lekker spul
      • Dominio Vale do Mondego
      • ’t Gelders Eiland
      • Schapenvlees
      • Bonte Bentheimer Vlees
    • Tuin
      • Meststoffen
      • Zaden
    • Unieke boeken
  • Wonen
    • Elektriciteit
    • Regenwater
    • Verwarming
    • Water hergebruik
  • Recensies
  • De basis
  • Eetbare Siertuin
  • Fruit
  • Groentensoorten
Je bent hier: Home / Tuin / Groentensoorten / Spitskool

Spitskool

Brassica oleracea convar. capitata var. alba subvar. conica
Spitzkohl, Spitzkraut (Duits); Sweetheart cabbage (Engels); (Frans); (Italiaans); (Spaans)

Historie

De historie van spitskool is vaag. Enerzijds wordt gezegd dat deze soort vermoedelijk uit China stamt en in de 19eeeuw naar Europa is gebracht. Anderzijds wordt van spitskoolsoorten gerept die al vierhonderd jaar geleden in Europa zijn ontstaan (Filderkraut). Hoeveel zijden telt een kool? Ze is rond. Dus oneindig veel. Spitskool is conisch, dus iets minder. Want, wederom anderzijds, wordt namelijk gemeld dat spitskool al bij de Kelten bekend was. Dat betekent: Ierland, Bretagne, zuidelijk Engeland, Wales. (In zuid Engeland groeien wilde koolsoorten op de kalkgronden.) 
Sluitkolen, waartoe de spitskool wordt gerekend, werden al 600 voor Chr. in cultuur gebracht. Al ruim voor de Middeleeuwen was de witte kool in de Lage Landen bekend. Zegt de een op Internet.  Maarrrrr…. het niet onaanzienlijke Planten voor Dagelijks Gebruik [3] schrijft dat sluitkolen, dus kropvorming, pas in de 12e eeuw of later ontstond.

Culinair

Spitskool is een sluitkool (in tegenstelling tot bladkolen, zoals boerenkool). De meeste sluitkolen zijn wintergroenten. Spitskool is lichter, heeft een kortere teelttijd en is daardoor eerder een voorjaars en zomergroenten. 
Spitskool is lekker en licht. Daardoor rauw ook geschikt voor salades. 
De kern van de kool wordt over het algemeen eruit gesneden. (Door midden snijden en dan de kern/het stammetje uit de kool snijden.)

Bewaren

Hooguit een week in de koelkast. Je kunt er volgens VELT [2] zuurkool van maken. We hebben het eens geprobeerd, maar dat was geen succes – in tegenstelling tot witte kool. Dit kan overigens afhankelijk zijn van het ras. Want van Filderkraut is bekend dat ze voor zuurkool wordt gebruikt.

Voedingswaarde

Per 100 gram:

caloriën

laag

mineralen

zeer rijk (calcium, zwavel, enz.)

vitamine C

zeer veel – tot 150 mg

Teelt

Spitskool stelt minder hoge eisen dan bijv. witte kool en is daardoor goed op armere grond, zoals zandgrond, te telen. We behandelen spitskool hier als een (late) voorjaars- c.q. zomergroente.              

Zaaien

in februari onder glas (voor oogst in de late lente) 
eind maart in de koude grond (zomer)

Uitplanten

koud glas: eind maart / begin april

Oogst

vanaf tweede helft juni

Plantafstand: 40 cm in de rij; 40 cm tussen de rijen.

Water: In principe hoeft dit niet, maar om scheuren en barsten te voorkomen is gelijkmatig beregenen aan te bevelen.

Bemesting

Zeer veel compost c.q. mest. 
Goed bekalken helpt de voedselopname.  
Kalium geeft een steviger blad (veel compost zorgt daarvoor). 
Te veel stikstof versnelt de groei en dat is – bij de echte sluitkolen – niet goed voor de bewaarbaarheid. 
VELT [2] adviseert om de plantgaten te vullen met: 10 delen compost, 1 deel koemest, ½ deel betoniet; ½ deel houtas; 0,1 deel kalk. "Vul de putjes weer en plant de zaailingen op de verbeterde plekjes uit."

  • ​

Bodem & standplaats

Kan op lichte gronden worden geteeld, mits er voldoende voeding aanwezig is (zie hierboven). Kan zelfs in de half-schaduw.

Rassen

Oude rassen: 
Filderkraut (vermoedelijk in de 16e eeuw in het klooster te Nellingen, in de streek Filder, thans in de Duitse deelstaat Baden-Würtenberg, ontstaan. Filderkraut wordt voor zuurkool gebruikt.) 
Express

Nieuwe rassen:
Voornamelijk hybride F1. Als je de kolen niet ineens oogst, mijdt Hispi F1. Deze scheurt snel. 
Caramba F1; Capehorn F1; Spitfire F1 (zomer en herfst) 
Winterteelt: Excel F1 en Prospera F1 

Zaadteelt

Soorten kruisen te makkelijk. Kolen worden door insecten bestoven en dan moet je er zeker van zijn dat binnen 1 km geen andere soorten staan.

Ziekten en belagers

Als bij andere kolen: witte vlieg, koolvlieg (gebruik koolkragen: stuk asfaltpapier of tapijt op de aarde rond de stam), koolwitjes en dan met name de rupsen. Meeldauw. Knolvoet, een zeer infectueuze bodemschimmel, die verdikkingen aan de wortel(s) veroorzaakt. 
Tot en met 2007 hebben wij geen significante last gehad van al deze aandoeningen. Tussen de kolen planten we agastache cana (anijsplant) die met zijn typische geur de koollucht moet verdoezelen om zo koolminnende insecten te misleiden. Een enkele keer moeten we rupsen plukken. Dat wel. 
Bij spitskolen bestaat ook de kans dat regenwormen en slakken zich in de "holle" ruimten onder in de plant nestelen. En rupsen zich letterlijk invreten. 
Scheuren of barsten: als na een periode van droogte regen valt, wordt de druk van binnenuit (te) groot. De ene kool is er gevoeliger voor dan de ander. En als rupsen hier en daar wat aantasting hebben gepleegd, wil het daar ook wat sneller barsten.

Literatuur: [1] Food Plants of the World; [2] Handboek Ecologisch Tuinieren; [3] Planten voor Dagelijks Gebruik; [4] Groente & Fruit Encyclopedie; [5] Wikipedia (NL, DE, EN) 29-02-2008
  • Aardappel
  • Aardpeer
  • Artisjok
  • Asperge
  • Aubergine
  • Augurk
  • Biet
  • Blaassilene
  • Bloemkool
  • Boerenkool
  • Bonen
  • Brave Hendrik
  • Cavolo nero
  • Courgette
  • Eeuwig moes
  • Groenlof of suikerij
  • Grondkers (groundcherry)
  • Haverwortel
  • Hertshoornweegbree
  • Knoflook
  • Knolraap
  • Knolselderij
  • Knopkruid
  • Komkommer
  • Koolraap
  • Koolrabi
  • Krulmalva – Malva crispa
  • Lablab
  • Lathyrus-erwt
  • Look-zonder-look
  • Malabar spinazie
  • Mashua (knolcapucien)
  • Melde
  • Mierikswortel
  • Nieuw-Zeelandse Spinazie
  • Olijfkomkommer
  • Paardenbloem
  • Pastinaak
  • Peterselie
  • Peultjes
  • Pompoen
  • Postelein (zomerpostelein)
  • Prei
  • Rabarber
  • Radicchio
  • Radijs
  • Rode of Spaanse peper
  • Rucola of Raket
  • Schorseneren
  • Sjalot
  • Sla
  • Snijbiet
  • Sperziebonen
  • Spinazie
  • Spitskool
  • Spruitkool
  • Stengelsla
  • Suikermaïs
  • Teunisbloem
  • Tomaat
  • Tomatillo
  • Tuinbonen
  • Ui
  • Veldsla
  • Venkel
  • Witlof
  • Wortel
  • Yacon
  • Zeekool
  • Zuring
  • Zuurkool

Openingstijden tuin & Plantverkoop

Open dagen, workshops, rondleidingen en evenementen staan aangekondigd in de agenda.
Groepen zijn van harte welkom, na afspraak. Kijk bij contact.

Binnenkort

  • Tuindagen van Beervelde Tuindagen van Beervelde
    vrijdag 11 mei - zondag 13 mei
    Lochristie
  • IJsheiligen en Plantjesdag IJsheiligen en Plantjesdag
    zaterdag 12 mei
    Doorwerth
  • Tuin- en plantendagen Kasteel Hex Tuin- en plantendagen Kasteel Hex
    vrijdag 08 juni - zondag 10 juni
    Heers
  • Volledige agenda >>

Warm aanbevolen

Slow Foodies
Krüger Naturcamping

Contact

Route en openingstijden

MergenMetz B.V.
Utrechtseweg 433
6865 CL Doorwerth

KvK 09142291
BTW# 8132.35.789.B.01

Heeft u vragen, opmerkingen, recepten of verhalen? Vul ons contactformulier in.

Links

Wij zijn o.a. lid/donateur van
  • szh
  • velt
  • rhs
  • bb
  • knnv
  • go
  • sovon
  • Contact
  • Over ons
  • Hoezo terug naar de wortels?
  • Mijn account
  • Winkelwagen
  • Algemene Voorwaarden

Gratis nieuwsbrief

Verschijnt een à twee keer per maand.

Kijk in 'spam' of 'reclame' wanneer u niet binnen een paar minuten onze e-mail ter bevestiging ontvangt.

Copyright © 2018 · MergenMetz

Gratis nieuwsbrief

Verschijnt een à twee keer per maand.

Kijk in ‘spam’ of ‘reclame’ wanneer u niet binnen een paar minuten onze e-mail ter bevestiging ontvangt.

×
MergenMetz
  • Home
  • Actueel
    • Nieuws & ouds
      • (Streek-)producten
      • Culinaire geschiedenis
      • Dieren
      • Ecologie & milieu
      • Energie
      • Gentech
      • Groente & fruit
      • Kunst, cultuur & recreatie
      • Mens en gezondheid
      • Natuur
      • Recht en onrecht
      • Restaurants, eten & drinken
      • Tuinnotities
      • Vis
      • Vlees
      • Wetenschap & techniek
    • Agenda
  • Recepten
    • Chocolade
    • Deegwaren
    • Desserts
      • Cake
      • Crumbles, coblers e.d.
      • Fruit
      • IJs
      • Mousse
      • Pudding & vla
      • Taart en gebak
    • Dranken
    • Groente
      • Aardappel
      • Aardbei
      • Aardpeer
      • Andijvie
      • Aroniabes
      • Artisjok
      • Asperge
      • Aubergine
      • Augurk
      • Avocado
      • Biet
      • Blaassilene
      • Bleekselderij
      • Bloemkool
      • Boerenkool
      • Bonen
      • Brandnetel
      • Brave Hendrik
      • Broccoli
      • Cavolo nero
      • Cichorei
      • Cime di rapa
      • Courgette
      • Daslook
      • Erwten
      • Frambozen
      • Groenlof
      • Haverwortel
      • Hertshoornweegbree
      • Hop
      • IJskruid
      • Japanse duizendknoop
      • Kapucijners
      • Kikkererwten
      • Knoflook
      • Knolcapucien of mashua
      • Knolraap
      • Knolselderij
      • Knopkruid
      • Komkommer
      • Koolraap
      • Koolrabi
      • Kornoelje
      • Lamsoor
      • Landwier – Monniksbaard
      • Linzen
      • Look-zonder-look
      • Maïs
      • Melde
      • Mierikswortel
      • Noten
      • Olijfkomkommer
      • Paardenbloem
      • Paddestoelen
      • Paprika
      • Pastinaak
      • Peterselie
      • Peultjes
      • Pompoen
      • Prei
      • Raapstelen
      • Rabarber
      • Radicchio
      • Radijs
      • Rode kool
      • Rucola
      • Schorseneren
      • Sla
      • Slangkalebas
      • Snijbiet
      • Snijbonen
      • Sperziebonen
      • Spinazie
      • Spitskool
      • Spruitjes
      • Stengelsla
      • Teunisbloem
      • Tomaten
      • Tuinbonen
      • Ui
      • Veldsla
      • Venkel
      • Witlof
      • Witte kool
      • Wortel
      • Yacon
      • Zevenblad
      • Zoete aardappel
      • Zuring
      • Zuurkool
    • Opgepot
    • Sauzen & dressings
    • Soep
    • Tips
    • Vis
      • Forel
      • Garnalen
      • Harder
      • Haring
      • Inktvis
      • Kabeljauw/koolvis
      • Koningsvis
      • Makreel
      • Meerval
      • Mojama
      • Paling
      • Poon
      • Sardine
      • Schaal- en Schelpdieren
      • Snoekbaars
      • Tong
      • Tonijn
      • Witvis
      • Zalm
      • Zeeduivel
      • Zwaardvis
    • Vlees
      • Gevogelte
      • Orgaanvlees
      • Rund
      • Schaap
      • Varken
      • Wild
  • Tuin
    • De basis
      • Bewaren in de grond
      • Compost en mest
        • As als meststof
        • Bemestingsplan
        • Bladaarde
        • Composteren
        • Kalk
        • Koffieprut
        • Smeerwortel Bocking 14
        • Urine
      • Goede tuinboeken
      • Paden
        • Houtsnipperpaden
      • Plan
        • Indeling moestuin
        • Zaaiplan
      • Vergeten Groenten
      • Zaaien, verspenen, uitplanten en stekken
        • Groenterassen en leveranciers
        • Koolkraag
        • Potjes uit krantenpapier
        • Stekken
        • Vijg stekken
        • Zaadhuizen
        • Zaaien
      • Zelf zaad winnen
        • Komkommer
        • Schorseneer
        • Sla
        • Spinazie
        • Tomaat
        • Tuinbonen
        • Veldsla
    • Eetbare Siertuin
      • Bronnen
      • Demonstratietuin
      • Het Ontwerp
      • Project in uitvoering
        • Deel 1 – Met alle zintuigen
        • Deel 2 – Formeel en informeel
        • Deel 3 – Geen kleefkruidkwekerij
        • Deel 4 – Beiroet na de oorlog
        • Deel 5 – De laatste zoodjes
        • Deel 6 – De laatste plaggen
    • Fruit
      • Aardbei
      • Frambozen
    • Groentensoorten
      • Aardappel
      • Aardpeer
      • Artisjok
      • Asperge
      • Aubergine
      • Augurk
      • Biet
      • Blaassilene
      • Bloemkool
      • Boerenkool
      • Bonen
      • Brave Hendrik
      • Cavolo nero
      • Courgette
      • Eeuwig moes
      • Groenlof of suikerij
      • Grondkers (groundcherry)
      • Haverwortel
      • Hertshoornweegbree
      • Knoflook
      • Knolraap
      • Knolselderij
      • Knopkruid
      • Komkommer
      • Koolraap
      • Koolrabi
      • Krulmalva – Malva crispa
      • Lablab
      • Lathyrus-erwt
      • Look-zonder-look
      • Malabar spinazie
      • Mashua (knolcapucien)
      • Melde
      • Mierikswortel
      • Nieuw-Zeelandse Spinazie
      • Olijfkomkommer
      • Paardenbloem
      • Pastinaak
      • Peterselie
      • Peultjes
      • Pompoen
      • Postelein (zomerpostelein)
      • Prei
      • Rabarber
      • Radicchio
      • Radijs
      • Rode of Spaanse peper
      • Rucola of Raket
      • Schorseneren
      • Sjalot
      • Sla
      • Snijbiet
      • Sperziebonen
      • Spinazie
      • Spitskool
      • Spruitkool
      • Stengelsla
      • Suikermaïs
      • Teunisbloem
      • Tomaat
      • Tomatillo
      • Tuinbonen
      • Ui
      • Veldsla
      • Venkel
      • Witlof
      • Wortel
      • Yacon
      • Zeekool
      • Zuring
      • Zuurkool
  • Dieren
    • Bijen
    • Bonte bentheimers
    • Kippen
  • Winkel
    • Activiteiten / Workshops
    • Lekker spul
      • Dominio Vale do Mondego
      • ’t Gelders Eiland
      • Schapenvlees
      • Bonte Bentheimer Vlees
    • Tuin
      • Meststoffen
      • Zaden
    • Unieke boeken
  • Wonen
    • Elektriciteit
    • Regenwater
    • Verwarming
    • Water hergebruik
  • Recensies