Mensen hebben een vreemde relatie met dieren. Sommige diersoorten worden geknuffeld, andere gegeten. In de Wetenschapsbijlage NRC Handelsblad van 4&5 juni een verhelderend stuk over Hal Herzog, die er een boek over schreef.
Het boek heet: 'We aaien ze, we haten ze, we eten ze. Waarom logisch nadenken over dieren zo lastig is'. Uitgeverij Ten Have, 326 blz., €24,90. Het is vertaald uit het Engels en onlangs verschenen.
(Bestel en/of haal het bij uw boekhandel, want in de bijlage Economie, van dezelfde NRC, gaat het over de boekhandels die in moeilijkheden geraken.)
Wij- en zijdieren
De titel van het boek zegt al genoeg. In NRC wordt het treffend geduid met het volgende citaat: '…….. scheidt dat innerlijke conflict ons van de chimpansee. Die heeft geen morele bedenkingen bij het uiteenscheuren van een andere aap, ook al schreeuwt die het uit.
Mensen ontwikkelden op zeker moment wat psychologen een theory of mind noemen. En die kun je ook projecteren op een dier. Als je zijn gedachten kunt lezen, kun je hem beter doden. Maar als je het prooidier kunt begrijpen, krijg je er een band mee en dan voel je je misschien wel schuldig als je het doodt.'
Het artikel in NRC is – in elk geval voor ons – verhelderend. Want ook op Open Ecotuindag – vroegen bezoekers wat er met de varkens gaat gebeuren. We hebbenBonte Bentheimers (twee zeugen sinds augustus 2009) en twee jonge beertjes (geboren 17-02-2011). We gaan ermee fokken.
"Eind oktober gaat een van de beertjes op wintersport," zeg ik. Het eufemisme dat ik van Ingeborg van Nierop heb geleerd als zij kippen op raskenmerken selecteert en slacht.
"Twee broertjes is niet goed voor de bloedlijnen in Nederland," verklaar ik nader "Je ziet, door gebrek aan ander DNA, veel inteelt bij rashonden en draf- en springpaarden."
"Vindt u dat niet moeilijk, ze te slachten," luidt steevast de volgende vraag.
"Toen we een paar jaar geleden onze duroc-varkens slachtten, moest ik wel even slikken op het moment dat we met het uitbenen van het eerste halve varken begonnen"- dat was Ot – "maar al heel snel is het gewoon vlees. De andere drie halve varkens"- de tweede helft van Ot en hele Sien – "werden vlot verwerkt." Tot allerlei vlees, zoals speklappen, fricandeau, ham – kortom alles dat iedere burger bij de slager en of in het koelvak van de supermarkt kan zien.
Slachten om een ras te behouden
Het lijkt een contradictie: Slachten (en eten) om het ras in stand te houden. Maar als we de varkens niet zouden slachten sterft het ras vanzelf uit. Slacht zorgt voor verjonging. Of het nu varkens betreft of een schaapskudde.
Ja, het is zo dat je een band met dieren ontwikkelt. En ja, varkens zijn bijzonder slim, dus dat schept een extra band. Ze anticiperen op je gedrag. Maar door ze een goed leven te bezorgen, ruimte, vrij rond lopen, een zoelpoel, en goed te eten (onze varkens zijn vegetarisch: ze krigen groenteafval uit de moestuin en eko-brokken als bijvoeding) hebben ze een waardig leven.
Aaibaarheid – lammeren
Toen we ooit met Slow Food Rijnzoet op zoek gingen naar een heideschaap of – lamvoor de slacht, stootten we herhaaldelijk onze neus. Het blijkt dat veel kuddes in Nederland door stichtingen worden beheerd. Vaak gefinancierd door lokale en/of provinciale overheden. En begunstigers. Om de gunst van deze mensen niet te verliezen, worden geen schapen of lammeren voor consumptie verkocht, laat staan aangeboden. Zielig, zo'n lief lammetje.
Voor zover wij begrepen verdwenen de oudere schapen en het surplus aan lammeren via de achterdeur: op transport naar zuidelijk Europa en Noord-Afrika.
Uiteindelijk vonden we met Schaapskudde Het Soerel een van de weinige zelfstandige herders die er in Nederland nog bestaan. Die moeten door beheervergoedingen en verkoop van schapenvlees aan hun inkomen komen.
Vegetariërs onder u: troost u.
Wij eten ongeveer één maal in de twee weken vlees. En dan heel echt vlees, van dieren die een zeer goed leven hebben gehad. Zoals wild, onze eigen varkens of het zgn. wildernisvlees – zoals dat van Veld & Beek, waarvan de blaarkoppen vrij op de Wolfhezer Heide, grenzend aan ons erf, lopen.
